19, 20 en 21 Eeuwse Kunst


Toevoegen aan winkelwagen
Maximum: 1

Lans, Kees Lans
[2006703]

€1.100,00

5 van 5 sterren5 van 5 sterren

Kees Lans
1919-2006

Het hart en de ziel van Kees Lans:
De laatste jaren schildert Kees Lans 1919 niet meer, zijn gezondheid laat dat niet toe, Kees lijdt aan ouderdomsdementie.
Op het einde van zijn actieve leven als kunstschilder maakte hij nog een complete ommezwaai naar het volledig abstracte.
Verrassend misschien, maar toch ook weer niet.
Wie het figuratieve werk dat hij tussen 1950 en 1990 maakte, goed bekijkt, ziet dat hij meer en meer vooruitwijst naar dat abstracte.

De Kunstenaar zong zich gaandeweg los van de hem omringende werkelijkheid, ook de mens Kees Lans heeft de laatste jaren door zijn ziekte steeds minder contact met de buitenwereld.
Als we voor dit verhaal de ontwikkeling van zijn kunstenaarschap willen reconstrueren, zit hij weliswaar bij het gesprek maar hij neemt er niet Echt aan deel.
We praten met zijn echtgenote Marit, zijn dochter Dorien en galeriehouder Ton Warndorff.
Kees Lans luistert en knikt af en toe maar beseft het grootste deel van de tijd nauwelijks dat het gesprek over hem gaat, Heel af en toe zegt hij een zin, dat negativisme, dat zit in mijn ransel, ja reageert dan zijn vrouw, Kees is altijd nogal zwaar op de hand geweest.

Kees Lans werd geboren op 29 januari 1919 en had geen gemakkelijke jeugd.
Na zijn eerste huwelijk en De Dood van zijn vader, moeder en broer, komt hij rond 1950 bij een zenuwarts terecht, die hem aanraadt iets te gaan doen waar hij in zijn jeugd goed in was. tekenen dus. Dat deed hij op school al graag, Dorien laat een foto zien van Kees op de lagere School.
Hij staat voor het bord met een tekening, een voorbeeld voor zijn klasgenoten, dat kon hij dus goed.
Kees weet het nog, ik herinner me dat ik op school al een 10 voor tekenen had.

Kees Lans neemt de opmerking van de zenuwarts serieus en gaat in de leer bij de Haarlemse kunstschilder Roelof Klein.
Hij ontwikkelt zich tot een meer dan verdienstelijk amateur, maar het schilderen zal altijd zijn tweede werkzaamheid blijven.
In zijn werkzaam leven is hij aanvankelijk vanaf zijn vijftiende jongste bediende en vervolgens kantoorklerk bij de Haarlemsche Brandverzekering, vanaf 1946 werkt hij bij de Raad van Arbeid waar hij in 1975 afscheid neemt.

Onder de bezielende leiding van Roelof Klein wordt het schilderen al snel zijn passie.
Door weer en wind fietst hij naar de Lagedijk in Spaarndam waar Klein zijn atelier heeft en waar Lans vaak te vinden is.
Zijn vrouw Marit herinnert zich dat Kees voor zijn Landschappen buiten aantekeningen maakte in Krijt, die werkte hij dan binnen uit, hij was niet zo de man van buiten.

In het atelier, eerst bij Klein en later thuis, vond hij zijn eigen werkelijkheid.
Daar was hij uren aan het klooien, zoals hij het zelf noemde.
Dat betekende vooral een worsteling met Kleur, laag over laag, hij was nooit klaar.
Als je tegen hem zei dat ie moest stoppen, ging hij juist door.
Hij was er de man niet naar om samen met andere schilders buiten aan het werk te zijn, hij moest uitgenodigd worden anders kwam het niet eens in hem op.

Kees Lans treedt in 1963 toen 44 jaar oud toe tot de Haarlemse kunstenaarsvereniging Kunst zij ons Doel.
Hij maakt Landschappen, stads- en havengezichten, naakten, portretten en stillevens.
In november van dat jaar volgt zijn eerste expositie, een groepstentoonstelling van de nieuwe leden in het Huis van Looy.
In de recensie in Haarlems Dagblad krijgt Kees een hele alinea, die we hier compleet weergeven.

De schilderijen van C.J. Lans komen door deze tentoonstelling voor het eerst in de openbaarheid. De vaste Lijn en de grootheid van opvatting in het oudere stadsbeeld Parijs mist men ongaarne in de jongere Landschappen en Stillevens, waarin een spel met charmante kleurtjes is gaan overheersen.
Toch houdt dit werk wel kwaliteit, omdat het op een gezonde basis staat, en gevoeligheid zoals de stemming in Landschap met boten is niet van het kleurenspel afhankelijk.
Vanaf dat moment doet Lans regelmatig mee aan kunstmarkten en exposities van KZOD.

Het contact met zijn leermeester Roelof Klein is rond deze tijd weliswaar minder frequent, maar zeker niet verwaterd, in 1965 heeft Lans een expositie bij Hoogovens.
Ter gelegenheid daarvan wordt een foldertje gemaakt, waarin staat dat het leerlingschap reeds lang achter de rug is maar dat Lans nog altijd werkt in het atelier van Klein.
Ook in Haarlem is woningnood en op het eertijds vrijgezellen woon-atelier zwaait nu de vrouw de scepter, zodat er geen gelegenheid meer is om een model neer en de schildersezel op te Zetten.
Aardig is dat in dezelfde folder Roelof Klein in een ten geleide zijn licht laat schijnen over het werk van Kees Lans.

Omdat het zeker voor wie tussen de regels door kan lezen zo'n goede indruk geeft van de ontwikkeling van het kunstenaarsschap van Lans in de eerste vijftien jaar, nemen we het hier integraal over._
Al vijftien jaar lang liggen er voetstaparen waren moeilijk en zwaar maar hij heeft zijn deterministische neigingen weten te overwinnen, omdat hij heeft leren inzien dat het leven sterker is dan een noodlotsleer van De Dood.
Vooral de laatste jaren is hij sterk vooruitgegaan en heeft zijn werk aan openheid gewonnen.

Wanneer u hem ontmoet en u hebt een handdruk van hem ontvangen, dan kunt u zich niet van de indruk losmaken dat U een hand hebt gehad.
Deze affiniteit bezit ook zijn werk, het is krachtig, persoonlijk en open en zijn Kleuren zijn vaak van een diepe intensiteit.
Hij schildert zelden bloemstillevens, dat lijkt mij hierin verklaarbaar daar zijn kleurstelling zelf iets weg heeft van bloemenpracht.
Zijn Kleuren hebben een aroma waar menig schilder van professie jaloers op kan zijn.

Kees Lans heeft altijd zijn eigen weg gezocht en het is opmerkelijk dat uit recensies in later jaren is op te maken hoezeer Lans al vanaf halverwege de Jaren Zestig de schaduwen vooruit werpt naar zijn complete ommezwaai naar het abstracte rond 1990.

Lees maar mee:

Met neiging tot het expressionisme en het geo-abstracte waarbij het onderwerp ondergeschikt wordt gemaakt aan de werking van kleur en vorm op het doek, vertoont Kees Lans die een eigen palet heeft met veel rose, lila en blauw dit alles in een mooi gamma 1966, zie foto.

Naar losheid zoekt ook Kees Lans in Landschappen met kubistische elementen in de Compositie 1970.
Kees Lans weet hoe hij met picturale middelen moet omgaan in olieverven, waarin de vormen en Kleuren eerder de Compositie dienen dan het illustratieve element 1972.

Weer veel meer met de Kleur doet Kees Lans het in Realisme in een kubistische trant, om vanuit de iets gedeformeerde Vorm tot kleurcomposities te geraken 1973.
Kees Lans zoekt ook Expressie door de realiteit te verwaarlozen ten gunste van nogal kubistisch aandoende olieverven, stillevens met steeds herkenbare objecten zoals flessen en bloemen, maar dienstbaar gemaakt aan de compositie. Hij gebruikt veel zeer donkere Kleuren in sommige vlakken en komt dan somber over als er niet te veel heldere Kleuren tegen afsteken 1976.

Terug naar huize Lans, waar het geprek gaat over het kleurgebruik van Kees, dochter Dorien, het is soms zo droef een beetje naargeestig.
Kees reageert meteen op dat woord en wijzend op zijn vrouw zegt hij, dat ging weg toen ik haar leerde kennen.
Marit, daarna had hij nog wel die depressieve kleuren, hij was depressief zonder dat hij het zelf wist, hij stopte het in zijn schilderijen.

Ton Warndorff, het is prachtig werk, ik merk het ook als ik zijn schilderijen in De Galerie ophang.
Nog voor de expositie officieel is geopend, zijn er al drie verkocht en is er een optie op een vierde.
Er komen veel complimenten, voor mensen met gevoel voor kwaliteit is het echt een ontdekking.
Kees Lans heeft een karakteristieke toets en erkt veel met spatel, dat geeft een sterk effect.
Het doet hier en daar een beetje denken aan de Bergense School, dat sfeertje.

Dorien, dat heb je in elk schilderij, in de vergezichten zie je de tijd van de dag in het licht, de lucht en de kleuren en in zijn stillevens zie je het stof erop liggen, dat geeft een mooie kruimeligheid, heel erg perfectionistisch.

Ton Warndorff, als je kijkt naar de Haarlemse School met nestor Boot en zijn beste leerling Kees Verwey dan past Kees Lans daar zeker bij met zijn palet van groen en blauw en de romantieke sfeer. Met veel gevoel en ziel maar ook met een markant en krachtig handschrift.
Hij communiceert opvallend, er is in zijn schilderijen iets aan de hand.

Het is duidelijk anders die verschuiving naar het abstracte, dat sluimerende Kubisme.
Voor mij ligt zijn grote kracht in het figuratieve er zit een heel mooie spanning in, uiteindelijk is dat abstracte van na 1990 niet tot volle wasdom gekomen.

Marit Lans, ik herinner me dat iemand ooit eens opmerkte dat het zo mooi was dat je nog net kon zien wat het voorstelde verder was het allemaal vooral het hart en de ziel van Kees.

Tekst: Renee de Borst

Met werk vertegenwoordigd in verscheidene nationale- en internationale collecties van bedrijven, instellingen, gemeentes en particulieren.
Datum toegevoegd: 22/10/2008 door: De Kunsthistoricus
Copyright © 2024 Kunstverzameling Henk van der Kamp - toevoegen aan favorieten
Powered by Zen Cart