Rosmalen, Hakkie van Rosmalen
[2007023]

Hakkie van Rosmalen
1923-2001

Bron: Brabantia 1959-1

Studeerde na het lyceum aan de Koninklijke School voor Kunst, Techniek en Ambacht, maar vertrok al na drie dagen naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam, waar hij o.m. bij de professoren Röling (uit Den Bosch afkomstig) en Campendonk studeerde. Van Rosmalen werkte enige tijd in Spanje, Parijs, werkte met tussenpozen in België en Den Bosch; maakte naast vrij werk ook monumentaal werk, zoals wandschilderingen en gebrandschilderde ramen in Desseaux-tapijtfabriek in Oss, wandschilderingen in het sanatorium in Wijk aan Zee, ramen in het Internationaal Coultureel Centrum in Amsterdam; maakt veel portretten en illustreert boeken.

Encyclopedie van Noord-Brabant 3 (1986) 458
Rosmalen, Henricus Josephus Maria ('Hakkie') van
Geb. Den Bosch 11 april 1923.
Woonde en werkte in Amsterdam, Overveen; thans in Den Bosch. Leerling van de Rijksakademie te Amsterdam o.l.v. G.V.A. Röling en M.H.E. Campendonk. Schildert, aquarelleert, tekent (pen). Onderwerpen en kunstrichting: figuraal, portret, muurschilderingen, gebrandschilderde ramen.
Werk in het Museum voor religieuze kunst te Utrecht.

Brabantia 8, 1959 (blz. 16-17).261

Pieter A. Scheen, Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars 1750-1950 M-Z en supplement ('s-Gravenhage 1970) 261

Geboren in Den Bosch op 11 april 1923 en overleden in 2001.

Studeerde na het lyceum aan de Koninklijke School voor Kunst, Techniek en Ambacht, maar vertrok al na drie dagen naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam, waar hij o.m. bij de professoren Röling (uit Den Bosch afkomstig) en Campendonk studeerde. Van Rosmalen werkte enige tijd in Spanje, Parijs, werkte met tussenpozen in België en Den Bosch; maakte naast vrij werk ook monumentaal werk, zoals wandschilderingen en gebrandschilderde ramen in Desseaux-tapijtfabriek in Oss, wandschilderingen in het sanatorium in Wijk aan Zee, ramen in het Internationaal Coultureel Centrum in Amsterdam; maakt veel portretten en illustreert boeken.

Dit interview verscheen in december 2000
Kunstschilder Hakkie van Rosmalen:

SCHOONHEID MOET ECHT ZIJN ’s-HERTOGENBOSCH –

“Als iemand zegt ‘je moet op die manier schilderen’ zegt hij eigenlijk ‘je moet op die manier denken’. Voor mij is vrijheid alles. Ik wil niet in een harnas geperst worden. Daarom heb ik me nooit beziggehouden met ‘…ismes’ in de kunst. Dat hield me tegen, interesseerde me niet. Ik ging mijn eigen gang.”
“Ik kan het niet laten, en… ik kan niet anders.” Het klinkt bijna verontschuldigend. Wie iets van het omvangrijke oeuvre van de Bossche kunstenaar Hakkie van Rosmalen (77) ziet, begrijpt onmiddellijk waarom hij ‘het niet kan laten’. Schilderen is voor Hakkie een manier van leven: kijken, nadenken, beleven.
Iedere dag opnieuw met frisse ogen kijken naar alles om zich heen… daarvan getuigen de –inmiddels vele duizenden- schetsen. De schetsen laten het leven zien, in zijn geboortestad maar ook in Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Griekenland, Turkije, Marokko. Landschappen, huizen en mensen, vooral véél mensen.
Uit de vele indrukken die snel maar trefzeker worden vastgelegd in schetsen, kristalliseren zich de schilderijen. Daarin maakt Hakkie de wereld tot zijn wereld. Hoe verschillend de onderwerpen ook zijn, de schilderijen vertellen onmiskenbaar het verhaal van de kunstenaar, van de man die het leven intensief voelt en er zijn gedachten en fantasie aan toevoegt. Wie een portret ziet, proeft de persoonlijkheid van de mens op het schilderij.
Zelfs op een groot doek waarop mensen in een Jeroen Bosch-achtige hoeveelheid van het leven genieten, laten alle figuren zichzelf zien. Dat maakt het bekijken van een schilderij tot een soms overdonderende ontdekkingsreis. Waarom raakt die reis je? Omdat het mooi is? Omdat het een sfeer uitstraalt die nieuwsgierig maakt? Hakkie: “Schoonheid moet echt zijn. Een droevig onderwerp kan ook mooi zijn. Voor mij hoeft een schilderij niet per se mooi te zijn. Echtheid vind ik belangrijker.”
Stimulerend
Hakkie van Rosmalen groeide op t emidden van kunst. Zijn vader was de eigenaar van kunsthandel Borzo te 's Hertogenbosch.
In het grote huis aan de Verwersstraat logeerden soms kunstenaars met hun gezinnen. Een stimulerende omgeving voor een kind dat met het penseel in de vingers geboren lijkt te zijn. Hakkie tekende en schilderde altijd.
Na zijn gymnasiumopleiding vertrok hij naar Amsterdam, waar hij op basis van zijn talent was aangenomen aan de Rijksacademie. Hij kreeg er les van professor Campendonck (monumentale schilderkunst) en professor Röling (tekenen, vrije schilderkunst). Hakkie: “Campendonck was een fijn, hoogstaand mens. Overdag leerde hij je technieken. Als hij iets te vertellen had, deed hij dat ’s avonds. Hij waarschuwde me: ‘Je krijgt les van iemand die niet kan wat jij kunt.’“
In de laatste vier jaar van zijn opleiding beschikte Hakkie over een eigen atelier. Hij werkte er aan opdrachten –schilderijen, gebrandschilderde ramen- maar wist tegelijkertijd hoe wezenlijk vrijheid voor hem was. De vele discussies met studiegenoten over de toekomst van de beeldende kunst deden hem zijn hang naar volledige vrijheid niet verliezen: “Waarom zou ik me storten in de een of andere stroming? Omdat dat in de tijd zit?” De vrijheidsliefde bracht hem na zijn studie naar Frankrijk en Spanje, waarna hij zich vestigde in ’s-Hertogenbosch.
Leven van de kunst
In 1960 trouwde hij met Ria Janssen. In de zorg voor het gezin –het echtpaar kreeg twee zoons- was het kunstenaarsleven niet altijd gemakkelijk. Ria: “We hebben wel eens arme tijden gekend. Ik heb er altijd mijn schouders onder willen zetten. Toen ik bij het altaar stond en me afvroeg hoe de toekomst er uit zou gaan zien, wist ik één ding: dat ik Hakkie moest laten zijn wie hij is.”
Hoewel Hakkie geen mens is om zijn eigen werk te promoten en nooit bewust carrière wilde maken, kon het gezin leven van zijn kunst. Hij werkte in opdracht van bedrijven, instellingen en particulieren. Zijn werk –wandschilderingen, paneelschilderingen, portretten- hangt in binnen- en buitenland. In opdracht gemaakt, toch niet in een keurslijf: “Ik dacht na over de onderwerpen tot het iets van mezelf werd, wachtte net zo lang tot ik vrij was. Uiteindelijk denk je niet meer aan de opdracht als je gaat schilderen.”
Verwondering
‘Omdat hij een integer kunstenaar is’ oordeelde de jury toen Hakkie van Rosmalen in 1993 de Albert Swane Prijs kreeg uitgereikt, en ‘omdat hij zijn jeugd nu al zeventig jaar heeft weten te rekken’. Hakkie praat niet veel, zijn werk zegt wie hij is: de man die onbevangen en vol verwondering om zich heen blijft kijken, de optimist die mensen op zijn schilderijen laat dansen en vrolijk zijn, de gevoelsmens die de ziel van een kind in een portret weet te vangen, de liefhebber van mythologie en literatuur die een gedicht vertaalt in kleuren, de liefhebber van muziek die de trillingen van kleuren gebruikt bij een geschilderd orkest met de zon als dirigent.
Bosschenaren ontmoeten Hakkie vaker dan ze zelf soms denken. Naast kleinere werken op diverse plaatsen bevinden zich monumentale schilderijen bij Lentjes & Drossaerts, in het kantoor van VGZ en bijvoorbeeld in Hotel Central, waar Het Eetfestijn en De Droom Van Een Reiziger al bij menigeen de fantasie prikkelden.
In de kersttijd ontmoet men Hakkie ook op een totaal andere manier: in de beelden die hij 23 jaar geleden maakte voor de Kerststal van de Sint-Jan. Het echtpaar Van Rosmalen voelt zich nog steeds betrokken bij de stal maar wijst onmiddellijk naar de bouwers: “Wat zij doen is veel voornamer. Het is een heel karwei om een mooie stal neer te zetten. Alle eer aan de bouwers!”
Vrij
Zomin als hij de eer claimt van zijn bijdrage aan de kerststal, zomin claimt hij de eer van indrukwekkend kunstenaarschap: “Ik ben blij dat ik helemaal vrij heb kunnen schilderen, dat ik daarvoor de kans heb gekregen en er de tijd voor heb gehad!” Nog niet helemaal hersteld van een zeer zware ziekte heeft hij het schetsboek toch steeds binnen handbereik. En als het even kan, is hij weer te vinden in het grote atelier op zolder.
“Schilderen is opnieuw liefhebben,” zei de Amerikaanse schrijver Henry Miller ooit.
Hakkie van Rosmalen heeft het leven steeds opnieuw lief.