Montali, Dedalo Montali
[2007124]

Dedalo Montali
1909-2001

Dedalo Montali (Cagliari, 10 juli 1909 - Rodello, 13 februari 2001), schilder.

Nog twintig niet, verhuisde hij naar Milaan, waar ze vormen de Academie van Brera en het bijwonen van de Galleria del Milione, deelt met zijn Perzische-Europese ideeën, verbroedering met Garbari, Licini, Ghiringhelli, Catalaans.

In 1931 zijn eerste belangrijke persoonlijke tentoonstelling in Cagliari. Creëert stimulerende relaties met Quasimodo, Delogu en Rome met Bragaglia.
Sironi heeft hem verschillende keren gebeld als hulp bij de uitvoering van fresco's en glas-in-loodramen: daarom beschouwt hij hem als zijn ware meester. Van 1934 tot 1936 is hij terug in Milaan. In 1937 in Pisa: hier speelt een belangrijke katalyserende rol in het brengen van nieuws van de wereld van Milaan naar Normale waaronder Franco Russoli, Raffaello Causa, Emilio Tolaini, Antonio Russen, en het organiseren van een grote tentoonstelling van hedendaagse schilders (de eerste in Pisa), die bestaat uit werken van Licini, Soldati, Carrà, De Chirico, Sironi, Funi, Campigli en anderen.
In 1942 verhuisde hij naar Fucecchio, maar vrijwel onmiddellijk, gevangen genomen door de Duitsers, werd hij gedeporteerd naar Oostenrijk.
Na de oorlog onderwees hij in Toscane, stichtte een krant waarop veel jonge mensen, waaronder Enzo Fabiani, begonnen.
In 1952 werkte hij in Frankrijk, in Biot, waar hij de "Cyclus van de kruisiging" begon, die hem tien jaar lang oplegt.
The Can. Mario Battaglino, pastor van Rodello, gepromoveerd in 1964 een moderne religieuze kunst experimentele workshop in reactie op de high-profile speech dat Paulus VI, tijdens de Raad, was gericht op nodigen kunstenaars uit om de dialoog met de Kerk te hervatten op het thema van religieus.
Jonge kunstenaars van de Albertina Academie van Turijn voegde zich bij de groep onder leiding van Enrico Paulucci.
Hun werken worden soms opgelegd provoceren debatten en beoordelingen in verband met nieuwe ontstoken, omdat ze voorgesteld en het doden van regelingen en gevestigde vormen van religieuze kunst voor het grootste deel nog steeds is voor de toegewijde stijlen verslechteren. Ze beantwoordden de namen van Piero Ruggeri, Giorgio Ramella, Bruno Sandri, Beppe Morino en anderen.
De kunst associatie tussen Don Mario en zijn broer Don Cesare Battaglino met Daedalus Montali werd geboren uit een toevallige ontmoeting in 1969 in het atelier van de schilder in Turijn. Hij was op zoek naar degenen die de maatschappelijke hulpverlening Kapel "La Residence", die werd geboren in die jaren te illustreren, niet gedacht devotionele herhalende patronen, maar draaien in verband met de nieuwheid van de Raad.
Het Bisschoppelijk Museum of Modern Art "Daedalus Montali" Rodello (Cuneo), opende 20 oktober 2003, is gebaseerd op de Kerk van de Onbevlekte Ontvangenis in 1750 en de Residence .
Twee museum sites, maar een presentatie van schilderijen en sculpturen, die hier bijeen door de wil van de Turijnse kunstenaar Dedalo Montali, op initiatief van Taja Satta Montali, de vrouw van de kunstenaar, en Mario Battaglino.
In de twee tentoonstelling sites zijn zichtbaar:
• de werken van Daedalus Montali, opgedeeld in chronologische en thematische periodes, zijn werk in de kapel van paus Johannes XXIII;
• de hedendaagse kunst schilderijen van Ruggeri, Ramella, Morino, Sandri en Simondo, jonge Piedmontese schilders Accademia Albertina in Turijn, die tussen 1964 en 1965 op uitnodiging van de pastoor, Don Mario Battaglino, zich geuit op religieuze figuratieve thema's .
De achttiende-eeuwse kerk van de ' Onbevlekte Ontvangenis van Rodello, gebouwd in Piemontese barokstijl, een Grieks kruis, nu geseculariseerd, werd de zetel van de moderne religieuze kunst museum gewijd aan Daedalus Montali.
Carluccio schrijft in de Gazzetta del Popolo over het project van Don Battaglino: "Toen hij de vier schilders ontmoette, begreep hij dat hij deze overtuiging moest brengen tot zijn logische en extreme gevolgen. Leg alles in hun handen, zodat [...] ze hem weer tot leven zouden brengen het kleine huis van God dat de kerk van de Onbevlekte was ". Tussen 1964-1965 begon hij, nou ja, de oorspronkelijke experiment bevorderd door visionaire Don Battaglino en jonge kunstenaars, gehost in achter de kerk zalen, het verzamelen van de uitnodiging om deel te nemen op het onderwerp van religieuze kunst, verteld op een moderne manier, met technische en hedendaagse stijlen. Deze artistieke workshop, die een echt unicum in de lokale geschiedenis vertegenwoordigt, vindt zijn bestaansrecht, niet alleen in de aandacht voor de kunst van de parochiepriester,
Deze stimulus om zich open te stellen voor de samenleving leidde het initiatief van can. Battaglino, die in 1969 een nieuw belangrijk partnerschap begint, die met de Sardinische kunstenaar Dedalo Montali. Bekend in Turijn Master's studie, de pastoor, enthousiast over zijn kunst, vertrouwde hem met het ontwerp en de inrichting van het hele kapel op de residentie voor ouderen, ook in Rodello, werk dat de kunstenaar van 1970 zal beginnen tot en met 1972. De sterke die koppeling die Montali met de Langhe heeft aangescherpt, zal Rodello de laatste fase van zijn lange omzwervingen door heel Italië maken en hier koos hij ervoor om in 2001 te worden begraven.


MONTALI Dedalo

1909 - 2001 Pittore

Dedalo Montali (Cagliari, 10 luglio 1909 – Rodello, 13 febbraio 2001), pittore.
Non ancora ventenne si trasferisce a Milano dove si forma all’accademia di Brera e, frequentando la Galleria del Milione, condivide con Persico le sue idee europeistiche, fraternizza con Garbari, Licini, Ghiringhelli, Catalano.
Nel 1931 la sua prima importante mostra personale a Cagliari. Stabilisce stimolanti rapporti con Quasimodo, Delogu e a Roma con Bragaglia.
Sironi lo ha chiamato più volte come aiuto per l’esecuzione di affreschi e vetrate: perciò egli lo considera il suo vero maestro. Dal 1934 al 1936 è di nuovo a Milano. Nel 1937 è a Pisa: qui svolge un importante ruolo catalizzatore, portando notizie del mondo milanese ai Normalisti tra cui Franco Russoli, Raffaello Causa, Emilio Tolaini, Antonio Russi, e organizzando una importante rassegna di pittori contemporanei (la prima a Pisa) che comprende opere di Licini, Soldati, Carrà, De Chirico, Sironi, Funi, Campigli ed altri.
Nel 1942 si trasferisce a Fucecchio, ma quasi subito, catturato dai tedeschi, viene deportato in Austria.
Nel dopoguerra insegna in Toscana, fonda un giornale sul quale esordiscono molti giovani tra i quali Enzo Fabiani.
Nel 1952 lavora in Francia, a Biot, dove inizia il “Ciclo della Crocifissione” che lo impegna dieci anni.
Il Can. Mario Battaglino, Parroco di Rodello, promosse nel 1964 un seminario sperimentale d’arte religiosa moderna in risposta al discorso di grande risonanza che Paolo VI, durante il Concilio, aveva rivolto agli artisti invitandoli a riprendere il dialogo con la Chiesa sul tema dell’arte religiosa.
Vi aderirono giovani artisti dell’Accademia Albertina di Torino sotto la guida di Enrico Paulucci.
Le loro opere si imposero suscitando dibattiti e valutazioni a volte accese perché legate alle novità che proponevano ed all’abbattimento di schemi e forme consolidate di arte religiosa per lo più ferme a deteriori stili devozionali. Rispondevano ai nomi di Piero Ruggeri, Giorgio Ramella, Bruno Sandri, Beppe Morino ed altri.
Il sodalizio d’arte tra Don Mario Battaglino ed il fratello Don Cesare con Dedalo Montali nacque da un casuale incontro nel 1969 nello studio del pittore a Torino. Si era alla ricerca di chi illustrasse la Cappella dell’opera socio-assistenziale “La Residenza” che stava nascendo in quegli anni, immaginata non ripetitiva di schemi devozionali, ma di svolta legata alle novità del Concilio.
Il Museo Diocesano d'Arte Moderna "Dedalo Montali" di Rodello (Cuneo), inaugurato il 20 ottobre 2003, ha sede presso la Chiesa dell'Immacolata Concezione del 1750 e La Residenza.
Due siti museali, ma un'unica presentazione di opere pittoriche e scultoree, qui riunite per volontà del pittore torinese Dedalo Montali, su iniziativa di Taja Satta Montali, moglie dell'artista, e di Mario Battaglino.
Nelle due sedi espositive sono visibili:
• le opere di Dedalo Montali, suddivise in periodi cronologici e tematici, il suo lavoro nella Cappella papa Giovanni XXIII;
• i dipinti d'arte contemporanea di Ruggeri, Ramella, Morino, Sandri e Simondo, giovani pittori piemontesi dell'Accademia Albertina di Torino, che tra il 1964 e il 1965 su invito del parroco, don Mario Battaglino, si espressero su tematiche figurative religiose.
La settecentesca chiesa dell’Immacolata Concezione di Rodello, costruita in stile barocco piemontese, a croce greca, oggi sconsacrata, è diventata la sede del Museo d’arte moderna e religiosa dedicato a Dedalo Montali.
Scrive Carluccio sulla Gazzetta del Popolo a proposito del progetto di don Battaglino: “Quando ha conosciuto i quattro pittori ha capito che doveva portare tale convincimento alle sue logiche ed estreme conseguenze. Mettere tutto nelle loro mani, perché[…] gli rendessero di nuovo viva la piccola casa di Dio che era la chiesa dell’Immacolata”. Tra il 1964-65 ha avvio, così, l’originale esperimento promosso dal lungimirante don Battaglino e i giovani artisti, ospitati nei saloni retrostanti la chiesa, raccolgono l’invito a cimentarsi sul tema dell’arte religiosa, narrato in chiave moderna, con tecniche e stili contemporanei. Questo laboratorio artistico, che ha rappresentato un vero e proprio unicum nella storia locale, trova la sua ragione d’essere, non solo nell’attenzione per l’arte del parroco, ma principalmente nel clima innovativo del Concilio Vaticano II, che nel 1960 propose alla Chiesa di avvicinarsi al mondo moderno, per meglio comprendere i bisogni e i disagi degli uomini, guardando a tutte le manifestazioni culturali contemporanee.
Tale stimolo ad aprirsi verso la società guidò l’iniziativa del can. Battaglino, che nel 1969 avvierà un altro importante sodalizio, quello con l’artista sardo Dedalo Montali. Conosciuto nello studio torinese del Maestro, il parroco, entusiasta della sua arte, gli affidò la progettazione e l’arredo dell’intera cappella presso la Residenza per anziani, sempre a Rodello, lavoro che impegnerà l’artista dal 1970 al 1972. Il forte legame che Montali strinse con le Langhe, sarà tale da fare di Rodello l’ultima tappa del suo lungo peregrinare per tutta Italia ed è proprio qui che egli scelse d’essere sepolto nel 2001.