Vanèn, Frits Johan van Nieuwenhuizen
[07200504]

Vanèn, Frits Johan van Nieuwenhuizen
1933-

Frits Johan Vanèn is een Nederlandse schilder en beeldhouwer. Vanèn gebruikt universele, geometrische symbolen in zijn kunstwerken zoals vierkanten, kubussen, cirkels. Vanuit de elementen visualiseert hij water- en lichtonderwerpen.

Het werk van Frits Vanèn kan gezien worden als een opeenvolging van thema's en variaties. Hij neemt zoals hij het beschrijft essentiële vormen zoals: cirkel, vierkant en cilinder als uitgangspunt voor zijn grafisch en plastisch werk.
Door veranderen en combineren van deze universele vormen en door zijn vaak enorm kleurgebruik heeft hij, met behoudt van eenvoud, een werkkader gemaakt dat zowel het oog als het verstand uitdaagt.

De Nederlandse kunst werd in het begin jaren zestig door het expressionisme overheerst, voor kunstenaars uit Amerika en zelfs uit andere Europese landen is het misschien moeilijk te begrijpen dat in een klein land met een hechte culturele traditie hoe sterk eigenlijk deze invloed was.
Om toch in de kunst tot een eigen stijl te komen verhuist Vanèn naar Frankrijk, eerst naar Parijs en dan naar Auvergne waar hij een opvallende serie Oost-Indische inkttekeningen n.a.v. het landschap maakt epos van een rivierbedding.

Deze vroege werken tonen zowel zijn gevecht aan om met het Hollands expressionisme in het reine te komen alsook zijn belangstelling voor wezenlijke vormen.
Tegen de tijd dat hij naar Holland terugkeert heeft hij het begin van zijn eigen manier van werken al gevonden.

In de tweede helft van de zestiger jaren experimenteert hij al met vorm en kleur in zijn zeefdrukken en staalplastieken
Vanèn ontwikkelt in de zeventiger jaren deze ideeën verder en ontdekt verscheidene manieren om zijn essentiële vormen beeldend te gebruiken.

Ook in zijn grafiek komen universele elementen naar voren. Na zijn serie zeefdrukken getiteld, spatial evolution maakt hij een aantal drukken gebaseerd op het vierkant, opnieuw gerangschikt en gecombineerd, om met gebruikmaking van veelal primaire heldere kleuren nieuwe vormen te vinden.
Soms zijn deze zeefdrukken in gedachten misschien in vieren gedeeld maar in werkelijkheid nooit elkaars spiegelbeeld.

Verscheidene werken zijn door belangrijke openbare collecties gekocht inclusief het Stedelijk Museum te Amsterdam, Boymans van Beuningen te Rotterdam en het Gemeente Museum te Den Haag.

Bezoekers aan de signalement tentoonstelling te Hilversum enige jaren geleden en de tentoonstelling diversiteit in Amsterdams Stedelijk hebben geconstateerd dat er zich steeds nieuwe ontwikkelingen in zijn werk voordoen.
Een grote sculptuur bestaande uit twee gracieuze bogen van 10 mm dik plaatstaal met een gewicht van 500 kg trok veel aandacht.
Ondanks het gewicht en de onbuigzaamheid van het materiaal heeft deze sculptuur een spanning, doordat de vorm vanuit een zware staalplaat zich in de ruimte verheft.

Wat het medium ook moge zijn, de algemene bekendheid met vormen en vlakken in zijn werk, zal zelfs diegenen aanspreken voor wie de non-figuratieve kunst nog steeds een raadsel is.
Het vierkant, de cirkel en de driehoek zijn vormen die we kunnen herkennen; vormen waarbij wij ons prettig voelen.
De kijker zal geboeid zijn door de ogenschijnlijk onbeperkte variaties die Vanèn ontleent aan deze essentiële vormentaal.

Hij volgde opleidingen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam.
Met een beurs van Maison Descartes, dat de Franse cultuur in de breedste zin van het woord promoot, reisde Vanèn begin jaren 60 opnieuw naar Parijs.
Tien jaar later kreeg hij het voor elkaar om een beurs voor een twee jaar durend verblijf in Montreal Canada los te weken, ook al zei het Haagse bureau dat het moest regelen dat er geen plek was.

Vanèn's bekendheid groeide gestaag. Tussen pak ‘m beet 1960 en 2000 was hij vertegenwoordigd op een kleine vijftig solo- en groepstentoonstellingen.
Zijn beelden, te bewonderen op straat in onder meer Den Haag, Amsterdam, Boedapest en Jakarta, kregen al vroeg een abstract karakter.
Verspreid door de voortuin, deels overwoekerd door omhoogschietend onkruid, staat een aantal kleinere voorbeelden van staal en aluminium.

De vraag naar wat die in elkaar grijpende, geometrische vormen verbeelden, vindt hij nutteloos.
Ik reageer op wat ik zie, ik heb geen pretenties, ik maak geen monumenten voor het leed in de wereld.
Het gaat mij om de ontwikkeling van de vorm, op roem en eer ben ik nooit uit geweest. Het was gewoon mentaal en fysiek bevredigend om met de materie bezig te zijn.
Mijn beelden moet je, evenmin als mijn schilderijen niet zien als een optische ervaring, ze zijn suggestief en zouden weleens kunnen bewegen.

Hij exposeerde niet alleen in Nederland, maar ook in diverse Europese steden.
Vooraanstaande musea als het Stedelijk Museum in Amsterdam en Museum Boymans Van Beuningen in Rotterdam hebben werk van hem in de collectie, evenals kunstliefhebber prinses Beatrix.

Exposeerde in binnen- en buitenland en is met werk vertegenwoordigd in verscheidene nationale- en internationale collecties van bedrijven, gemeentes, instellingen, musea en particulieren.
Een boeiend kunstenaar van een hoog artistiek niveau.
Het bovenstaande getoonde werk op onze website uit 1966 is één van zijn staaltjes van kunst scheppen op papier.