Hamel, Niels Hamel
[2007424]

Niels Hamel
1933-2023

Naamvarianten:
Hamel, Niels Thomas

Kwalificaties:
Schilder, theatervormgever

Nationaliteit/school:
Nederlands

Geboren te Amsterdam op 23-08-1933
Overleden te Amsterdam op 14-01-2023

Opleiding:
Rijksakademie van beeldende kunsten Amsterdam 1950-1955
Hoger Instituut voor Schone Kunsten Antwerpen
1955-1957

Werkzaam in:
Amsterdam 1950 - 1955
Antwerpen 1955 - 1957
Amsterdam
New York City 1970
Amsterdam 1987 - 1988
Creuse 2008 - 2015

Niels Hamel, telg uit een geslacht van schilders en theatermensen, ontwikkelde zich als schilder gedurende de jaren vijftig van de vorige eeuw. Aanvankelijk nog onder invloed van de Vlaamse expressionisten Permeke, Brusselmans en James Ensor, richtte hij zich daarna meer en meer op de naoorlogse Amerikaanse schilderkunst, met name de action paintings van schilders als Pollock en de Kooning.

In Nederland was het vooral de COBrA groep die qua invloed van belang was in zijn ontwikkeling als schilder. Nog te jong en zoekende nam hij in die jaren geen deel aan de activiteiten van die groep. Onmiskenbaar echter is in zijn coloriet en wijze van werken die invloed merkbaar.

Vanaf de jaren zestig concentreerde hij zich op de samenwerking met andere disciplines. In eerste instantie met architectuur, later vooral met theater.

In opdracht van Rijk en Gemeente realiseerde hij wandschilderingen, mozaïeken en betonreliëfs. Voorop stond in die samenwerking de behoefte zijn werk als beeldend kunstenaar te integreren met andere disciplines.
Vooral in zijn samenwerking met theater trachtte hij die integratie van zijn vormgeving met drama tot in de uiterste consequentie door te voeren.

Ruim dertig jaar lang, van 1960 tot 1990, zou hij naast zijn vrije werk als schilder de vormgeving bepalen van talloze professionele theaterproducties.

Werken van Niels Hamel zijn vertegenwoordigd in nationale en internationale collecties waaronder het Stedelijk Museum te Amsterdam, Het Nederlands Theater Instituut, de Stichting Beeldende Kunst, More College of Art te Philadelphia alsmede in privé collecties.

Hij studeerde van 1952 tot 1956 Vrije en Monumentale schilderkunst aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten te Amsterdam. Daarna werkte hij twee jaar met studiebeurzen van de Franse en Belgische regering in Parijs en in Antwerpen.

Niels Hamel was gastdocent aan Artibus Utrecht , Hoge School van de Kunsten Utrecht, De Rietveld Academie te Amsterdam en de Rijksacademie van Beeldende Kunsten te Amsterdam.

Van 1994 tot 1999 was hij artistiek leider van Masters of Art in Scenography, een samenwerkingsverband van de Hoge School van de Kunsten te Utrecht en het Saint Martins College of Art in Londen.

SOLO TENTOONSTELLINGEN:
2018 “Les Peintres”, extreem groot formaat schilderijen (tezamen met Kirril Boef et Alain Brodsky) in de Salle d’expositions de la ville de Crocq, FR

2017 Tentoonstelling schilderijen (tezamen met schilder Kirril Boef), Galerie AM’carta, Aubusson, FR

2015 Galerie des Marches, Aubusson; schilderijen

2013 Galerie des Marches, Aubusson; schilderijen

2012 Galerie 239, Utrecht

2011 Kunstkerk, Amsterdam; schilderijen

2009 Salle d’expositions de la commune de Lioux les Monges, FR, schilderijen

2008 Overzichtstentoonstelling “Niels Hamel 75 jaar”, Grote Schuur, Ruigoord, Amsterdam

1994 Galerie Hommage, Amsterdam; theatertekeningen & gouaches

1993 Kattenkabinet, Amsterdam; schilderijen, gouaches & tekeningen

1992 Forum Galerie, Amsterdam; schilderijen: “Close Encounters”

1992 Galerie Damin, Alkmaar; schilderijen & gouaches

1989 Forum Galerie, Amsterdam; schilderijen: “Sol Y Sombra”

1988 Imago Galerie, Amsterdam; schilderijen & gouaches

1987 Etcetera Galerie, Amsterdam; schilderijen

1986 “Niels Hamel: Verbeelding van Visioenen”, grote retrospectief vormgeving & vrije schilderkunst; Het Nederlands Theater Instituut, Amsterdam

1985 Etcetera Galerie, Amsterdam; schilderijen

1983 The Ladder Factory, Amsterdam, schilderijen

1983 La Strada, Amsterdam; schilderijen: “Lichtelijk Landelijk”

1968 De Blauwe Hand, Harlingen; schilderijen & objekten

1965 Dinette Galerie, Eindhoven; schilderijen & grafiek

1963 Magdalena Sothman Galerie, Amsterdam; gouaches & collages

1963 Guldenvlies Galerie, Brugge, Belgie; schilderijen & gouaches

1962 ’t Venster Galerie, Rotterdam; schilderijen

1961 Magdalena Sothman Galerie, Amsterdam; schilderijen

1959 Magdalena Sothman Galerie, Amsterdam; tekeningen & aquarellen


GROEPS TENTOONSTELLINGEN: EEN SELECTIE

2019 Vereniging De Onafhankelijken, Loods 6 Amsterdam

2019 Galerie Streetscape, Castricum

2012 Salle d’expositions de la ville de Crocq

2009 Aproart, Salon d’Art et d’Expression Contemporaine “Éclats d’Art”, St. Medard-La-Rochette (door Gemeente en Rijk gesponsorde expositie)

2006 Aproart, Salon d’Art et d’Expression Contemporaine, “Éclats d’Art”, Salle d’expositions de la Ville d’Aubusson

1994 Galerie Hommage, Amsterdam; tekeningen

1993 Galerie Hommage, Amsterdam; schilderijen en tekeningen

1992 UMA, Stedelijk Museum, Amsterdam; installaties

1991 UMA Winter Salon, Stedelijk Museum, Amsterdam; installaties

1990 Portable Gallery, Bergen; schilderijen

1987 Forum Galerie, Amsterdam; schilderijen

1987 Imago Galerie, Amsterdam; schilderijen

1980 Keerkring, Stedelijk Museum, Amsterdam; schilderijen

1976 UMA Winter Salon, Stedelijk Museum, Amsterdam; schilderijen

1975 UMA Winter Salon, Stedelijk Museum, Amsterdam; schilderijen

1970 Tokio, Japan; Nederlandse Kunst Biennale

1966 Tentoonstelling in Curaçao, georganiseerd door Sticusa

1965 Moore College of Art, Philadelphia USA: “Contemporary Dutch Painters”

1965 d’Eendt Galerie, Amsterdam: “Heinrich Campendonk & zijn leerlingen”

1964 Stedelijk Museum, Amsterdam; grafiek

1959 Start VII, reizend tententoonstelling

1958 Magdalena Sothman Galerie, Amsterdam


MONUMENTALE KUNSTWERKEN IN OPDRACHT

1991 Vormgeving interieur party centrum te Sinaia, Romania

1990-1992 Vormgeving interieur party centrum “Condor City” te Naaldwijk

1976 Vormgeving tuinen en kinderspeelplaats, Slotervaart Ziekenhuis, Amsterdam

1975 Gevelontwerp en blokvormige ruimtevormen voor exterieur PTT Budigegebouw te Hilversum; architect: M. Bolten

1969 Plexiglas ruimtevorm, Belastingkantoor te Alphen a/d Rijn; architect: F. Groot

1967 Vormgeving entree Paradiso, Amsterdam

1966 Vormgeving interieur Sigma Centrum, Amsterdam

1964 Betonkolom, Kinderoogheelkundige Kliniek W.G. Ziekenhuis, Amsterdam; architect: G. Laarhoven

1964 Betonreliëf, Schouwburg te Den Helder; architect: R. Bleeker

1963 Wand mozaïek, Belastingkantoor te Waalwijk; architect: F. Groot

1963 Wandschildering, KNMI te de Bilt; architect: M. Bolten

1961 Wand mozaïek, Arbeidsbureau te Waalwijk; architect: F. Groot

1960 Marmer mozaïeken, Postkantoor te Utrecht; architect: M. Bolten

THEATER WERK
ALS REGISSEUR

1996 Regie, concept & toneelbeeld, Moraviascape, De Paardenkathedraal

1991 Regie & toneelbeeld, De Beer, Chekov; De Jungle theatergroep (eigen productie)

1986 Regie & toneelbeeld, De Tragikomedie van Don Cristobal en Dona Rosita, Lorca; met jazz acapella groep Tamam

1981 Kali, dramatische visueel gebeuren in de openlucht, in samenwerking met het Amsterdams Ballongezelschap

1977 Leiding en initiatief, Werkgroep Onderzoek Visueel Theater, i.s.m. Toneelgroep de Appel

1967 Mede-oprichter Theater Terzijde, tezamen met P. Lohr en A.M. Prins. Beeldregie van Een Zaak Lorca is Ons Niet Bekend, Theater Terzijde
ALS THEATERVORMGEVER

1995 Toneelbeeld, Yerma, Lorca; De Paardenkathedraal; regie Aram Adriaanse

1994 Samenwerkings Project tussen Beeldend Kunst en Muziek, gebaseerd op Awater en Het Uur U, twee gedichten van Martinus Nijhof, De

Paardenkathedraal; beeldende kunstenaar: Niels Hamel; componist: Jan Pieter Koch; regie: Aram Adriaanse

1993 Scenografisch advies, Liefdes Schijnbewegingen, Remco Campert; Literaire Theater Branoul, regie Gees Linnebank

1986 Toneelbeeld, Martat/Sade, Peter Weiss; Toneelgroep de Appel, regie: Erik Vos

1985 Toneelbeeld, Klucht van de Koe, Bredero; Utrechtse Theater Initiative, regie: A. Adriaanse

1985 Toneelbeeld, Agamemnon, Aischylos; Missouri Repertory Theater, Kansas City Missouri, USA; regie: E. Vos

1984 Toneelbeeld, Uncle Vanya, Tsjechov; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1984 Toneelbeeld, Wachten op Godot, Beckett; Toneelgroep de Appel, regie: Hugo Maertens

1981 Toneelbeeld, King Lear, Shakespeare; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1979 Toneelbeeld, King Lear, Shakespeare; Dusseldörfer Schauspielhaus, Duitsland; regie: E. Vos

1975 Toneelbeeld, De Goede Mens van Sezuan, Brecht; Publiekstheater, regie: Hans Croiset

1975 Toneelbeeld, Agamemnon, Aischylos; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1975 Toneelbeeld, De Oresteia, Aischylos; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1974 Toneelbeeld, Bingo, Bond; Toneelgroep Centrum, regie: Peter Oosthoek

1974 Toneelbeeld, Macbett, Ionesco; Toneelgroep de Appel, regie E. Vos

1974 Toneelbeeld, De Geschidenis van de Soldaat and De Nachtegaal, Stravinsky; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1974 Toneelbeeld, Don Juan, Molière; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1973 Toneelbeeld, Peer Gynt, Ibsen; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1973 Toneelbeeld, Droom van een Midzomernacht, Shakespeare; Publiekstheater, regie: H. Croiset

1972 Toneelbeeld, De Soldaat en de Vos, Stravinsky; Nederlandse Opera, regie: E. Vos

1972 Toneelbeeld, God op Aarde, I. van Dulleman; Toneelgroep de Appel, regie: E. Vos

1971 Toneelbeeld, Een Blijde Gebeurtenis, Mrozek; Amsterdamse Toneel, regie: Heinz Engels

1969 Toneelbeeld, Antigone’s Wedding, Michael Mathias; La Mama, New York City; regie: Franklin LaFour

1968 Toneelbeeld, De Goede Mens van Sezuan, Brecht; Toneelgroep Theater, regie: E. Vos

1967 Toneelbeeld, Drums in the Night, Brecht; Toneelgroep Theater, regie: H. Croiset

1967 Toneelbeeld, Twelfth Night, Shakespeare; Toneelgroep Theater, regie: H. Croiset

1967 Toneelbeeld, Afore Night Come, David Rudkin; Toneelgroep Theater, regie: Ab Abspoel

1967 Toneelbeeld, Niet als Bewijs Toegelaten; John Osborne, Nederlandse Komedie, regie: Bob de Lange

1966 Toneelbeeld, Heilige Johanna v.d. Slachthuizen, Brecht; Toneelgroep Theater, regie: H. Croiset

1966 Toneelbeeld, Kabaal in Chioggia, Goldoni; Toneelgroep Theater, regie: H. Croiset

1966 Toneelbeeld, Tweelingbroer Gezocht, Plautus; Toneelgroep Theater, regie: Elise Hooimans

1965 Kostuums, Tijl Uilenspiegel, Hugo Claus; openluchtspel, 78e Lustrum Leidse Universiteit, regie: Anne Marie Prins

1965 Toneelbeeld, Soldaat Sveijk, Hasak; Toneelgroep Theater, regie H. Croiset

1964 Toneelbeeld, De Meeuw, Tsjechov; Toneelgroep Ensemble, regie: Pjotr Sjarov

1964 Toneelbeeld, Leer om leer, Shakespeare; Nieuwe Komedie, regie: Johan de Meester

1964 Toneelbeeld, Uburleske, Jarry; Toneelgroep Theater, regie: H. Croiset

1963 Toneelbeeld, Rondgang van Maaier Makaber; Nieuwe Komedie, regie: J. de Meester

1961 Toneelbeeld, De Schaduw; Scapino Ballet, choreography Karel Poons

1961 Decors, Omzien in Wrok, Osborne; Nederlands Comedie, regie: Hans Boswinkel

1960 Toneelbeeld, De Kruik, Pirandello; Amsterdams Ballet, choregrafie W. Gore

1958 Decors, Sector Oost-West, Studio, regie: Jan Velzeboer

1957 Decors, De Meeuw, Tsjechov; Utrechtse Studenten Vereniging, regie: J. Velzeboer

1957 Toneelbeeld, Het Bloedrood Café, Koningsberger; regie: Karl Guttman

1957 Kostuums, Midzomernachtsdroom, Shakespeare; Toneelgroep Theater, openlucht voorstelling; regie: Michael Warren
EXPOSITIES THEATER ONTWERPEN

1993 Literaire Theater Branoul, Den Haag; theatertekeningen & gouaches

1992 Appel Theater, Den Haag; theaterontwerpen & schilderijen

1986 “Niels Hamel: Verbeelding van Visioenen”, retrospectief vormgeving & vrije schilderkunst; Het Nederlands Theater Instituut, Amsterdam

1981 Trienale Theaterontwerpen in Novi Sad, Joegoslavie

1972 Trienale Theaterontwerpen in Novi Sad, Joegoslavie


DOCENTSCHAP

1993-1995 Artistiek directeur van “Masters of Art in Scenography”, een samenwerkingsverband van de Hoge School van de Kunsten te Utrecht en het Saint

Martins College of Art in Londen

1990 Docent Theatervormgeving, Rietveld Academie, Amsterdam

1986 Docent Theatervormgeving, Artibus, Utrecht

1981 Workshop Theater/Design op uitnodiging van Forum, Middelburg
BEURS

1992-1993 Werkbeurs Vormgeving van WVC
PUBLICATIES

1994 Koppels: 12 dichters inspireren 12 schilders, bibliofiele uitgave Galerie Hommage, Amsterdam

1994 De Nimfenprinses, door Eddie Woods, prenten door Niels Hamel, in Lucifer, nr. 1, 1994, Sala Communicatons, Amsterdam

1992 “Painting the Town, over het werk van beeldend kunstenaar Niels Hamel”, door Adriaan Waalwijk, Bres, Oct/Nov 1992

1991 Twintig jaar de Appel, publicatie van toneelgroep de Appel

1990 Toneelbeeld vanaf 1945 in Nederland, Lia Gieling

1989 Niels Hamel, bibliofiele uitgave Galerie Forum, Amsterdam

1987 “Niels Hamel’s Agamemnoon” door Lidy van Ginniken in Kunstschrift Openbaar Kunstbezit, januari

1981 Forum Design 1981, publicate Forum, Maria-Rosa Boezem, Middelburg

1980 Zicht op Zeven Jaar, publicatie van toneelgroep de Appel