Gestel, Leo Gestel
[072005136]

Leo Gestel
1881-1941

De Nederlandse schilder, tekenaar en lithograaf Leo (Leendert) Gestel werd op 22 november 1881 geboren in Woerden als zoon van Willem Gestel, die naast huisschilder directeur van de Avondtekenschool in Woerden was.
Zijn eerste lessen kreeg Leo Gestel van zijn vader en van zijn oom D. Gestel te Eindhoven. Daarna was hij leerling aan de Rijksnormaalschool voor tekenkunst te Amsterdam o.l.v. Huybers en Visser.

In 1899 behaalde hij de Lagere act Handteekenen. Hij studeerde daarna verder tot 1904 aan de Rijks Academie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam en deed ook avondklassen naakt o.l.v. prof. A. Allebe en N. van der Waay.

In 1903 besloot hij meer te willen zijn dan tekenleraar en werdt vrij kunstenaar. Hij werkte op diverse plaatsen in Nederland onder andere in Laren in 1904. Uiteraard viel het leven als vrijkunstenaar niet mee, dus verdiende Gestel een centje bij als illustrator voor boeken en kranten. Bovendien heeft hij zijn leven lang reclameopdrachten uitgevoerd.

Zijn eerste atelier had hij aan de Amsterdamse Jan Steenstraat. Gestel raakte in de ban van het licht, hij schilderde figuren in lamplicht en landschappen in de zon. Dat ook de compositie hem boeide komt vooral tot uiting in zijn stillevens.

Vanaf 1905 exposeerde hij regelmatig bij de Vereniging St. Lucas.

Leo Gestel werd onder meer beïnvloed door het Hollands Luminisme en Franse bewegingen als het fauvisme. Bovendien zijn in het werk van Gestel sporen van het futurisme en het kubisme zichtbaar.

Leo Gestel nam deel aan de internationaal georiënteerde tentoonstelling van de ‘Moderne Kunstkring' in Amsterdam (1911) en aan de eerste Duitse Herfst-salon in Berlijn (1913) samen met onder andere Sluijters, Wichman, Schelfhout en Mondriaan.

In 1915 was hij medeoprichter van de Hollandse Kunstenaarskring samen met Breitenstein, Van Blaaderen, P. v.d. Hem, K. Maks, F. Hart Nibrig, H. Wolter. Deze Kring had tot doel om juryvrije tentoonstellingen te organiseren. Leo Gestel geldt als één van de wegbereiders van de moderne kunst in Nederland. Samen met Jan Slyters en Piet Mondriaan en enkele anderen veroorzaakthe hij aan het begin van de 20e eeuw nogal wat opschudding. De schilderijen die de heren lieten zien, vormde een explosie van kleur, temidden van de nogal donkere en traditionele doeken waaronder de Nederlandse kunstwereld werd gedomineerd.

In 1917/21 vestigde Gestel zich in Bergen en werd daar een van de belangrijke mensen van de Bergense School.

Gestel trok er veel op uit. In 1923 en '24 reisde hij via Duitsland naar Italië, later maakte hij talloze uitstapjes. In 1928 heeft hij ook in Vlaanderen en Parijs en Mallorca gewerkt. Hij bezocht dorpjes als Huizen en Spakenburg en badplaatsen als Zandvoort, Bloemendaal en Naarden aan Zee. Ook fietste hij regelmatig richting Overijssel en in 1939 ging hij op fietsvakantie naar Zuid Limburg. Vele tekeningen op tentoonstellingen herinneren aan die reizen. Hij heeft het Beierse landschap vastgelegd, de tegen de heuvels geplakte dorpjes in Italië, de baadsters op de stranden en de paarden en koeien in de wei. Waar hij ook was, Gestel tekende.

Door een brand verloor hij in 1929 niet alleen zijn atelier maar ook veel jeugdwerk en studiemateriaal.

Hij verliet Bergen en betrok een nieuw atelier in Blaricum. Hier kwam Gestel tot een zeer eigen stijl waarin de werkelijkheid min of meer wordt losgelaten zonder tot gehele abstractie te komen.

Het was bekend dat hij niet, zoals veel van zijn kunstbroeders, door het Gooise landschap werd aangetrokken, maar de afstand Amsterdam - Blaricum was voor hem gunstig, zodat hij wekelijks naar de hoofdstad ging om daar modeltekeningen te maken. Deze tekeningen zijn zeer gevarieerd.; van grazieuze naturalistische naakten tot plompe vrouwen.

De veelzijdige Gestel had vele genres: portretten, stillevens en figuren en legde deze vast zowel met waterverf, olieverf als met potlood. Daarnaast maakte hij illustraties voor boeken etc. Tussen 1930 en 1934 schilderde hij enkel figuren.

Tussen 1933 en zijn dood in 1941 werd hij meerder malen opgenomen in het St. Jansziekenhuis in Laren vanwege zijn maagproblemen.

Toen Gestel op 26 november 1941 overleed, liet hij een enorme collectie werken na. Hij werd begraven op de begraafplaats Westerveld op vierzenzestigjarige leeftijd.

Het grootste deel van zijn verzameling is in het bezit van het Instituut Collectie Nederland (de voormalige Rijksdienst Beeldende Kunst). Leo Gestel verwierf vooral bekendheid als wegbereider van de moderne kunst in Nederland, waar hij als een van de eersten stijlen als fauvisme en kubisme assimileerde. Sinds kort groeit echter ook de belangstelling voor zijn latere expressionisme uit de jaren 20 en 30. De Gestel-collectie van het ICN bestaat - op enkele uitzonderingen na, waaronder een paar vroege portretten - vrijwel uitsluitend uit werk van deze periode. Een periode waarin Gestel zeer productief was: naast de bijna 5000 losse bladen bevat de verzameling ca 120 schetsblokken. Dit had nog meer kunnen zijn, ware het niet dat Gestels atelier in Bergen in februari 1929 door brand werd verwoest, waarbij zijn werk uit vroegere jaren nagenoeg volledig verloren ging. Overigens zijn ettelijke door vuur aangevreten tekeningen bewaard gebleven.